1. Hiếp dâm là gì ?
Theo Điều 141 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017 quy định hiếp dâm là hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân.
Theo Điều 141 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017 quy định hiếp dâm là hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân.
2. Tội Hiếp dâm theo quy định của Bộ luật Hình sự
“Điều 141. Tội hiếp dâm
1. Người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
a) Có tổ chức;
b) Đối với người mà người phạm tội có trách nhiệm chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh;….
5. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.”
>> Xem thêm: Tội mua bán trái phép chất ma túy theo quy định của Bộ luật Hình sự
3. Cấu thành tội Hiếp dâm
Chủ thể của tội hiếp dâm
Chủ thể của các tội phạm được quy định trong pháp luật hình sự Việt Nam phải là người có năng lực TNHS và đủ độ tuổi chịu TNHS. BLHS năm 2015 được ban hành và có hiệu lực, điều luật về tội hiếp dâm đã có sự sửa đổi bổ sung hành vi phạm tội là hành vi “quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân” bên cạnh hành vi “giao cấu trái ý muốn”. Hội đồng Thẩm phán TANDTC đã ban hành Nghị quyết 06/2019/NQ-HĐTP trong đó hành vi giao cấu và hành vi quan hệ tình dục khác được hướng dẫn tại khoản 1, khoản 2 Điều 3. Như vậy, theo quy định của BLHS năm 2015, nữ giới cũng có thể là chủ thể của tội hiếp dâm và nam giới có thể là nạn nhân của loại tội phạm này. Đồng thời, những trường hợp hiếp dâm người đồng giới cũng có căn cứ để xử lý triệt để đúng người đúng tội chứ không bị chuyển hóa thành các tội phạm khác có những hành vi khách quan tương tự.
Như vậy, chủ thể của tội hiếp dâm theo quy định của BLHS năm 2015 bao gồm người có đủ năng lực TNHS từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi nếu thực hiện hành vi thuộc trường hợp được quy định tại khoản 2, khoản 3 Điều 141 BLHS năm 2015 và những người từ 16 tuổi trở lên thực hiện hành vi vi phạm được quy định tại Điều 141 BLHS năm 2015.
Khách thể của tội hiếp dâm
Theo quy định của BLHS năm 2015, tội hiếp dâm được quy định tại Điều 141 thuộc chương XIV (Các tội phạm xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm và danh dự của con người). Như vậy, tội phạm này trực tiếp xâm phạm danh dự, nhân phẩm của con người mà cụ thể là xâm phạm quyền tự do tình dục của con người. Quyền tự do tình dục của con người là trong những quyền nhân thân quan trọng của con người được ghi nhận từ lâu trong văn bản pháp luật có giá trị cao nhất – Hiếp pháp.
Hiến pháp. Cụ thể trong Điều 71 Hiến pháp 1992 quy định: “Công dân có quyền bất khả xâm phậm về thân thể, được pháp luật bảo hộ về tình trạng sức khỏe, danh dự, nhân phẩm”. Điều 20 Hiến pháp 2013 tiếp tục ghi nhận những quyền này một cách rõ ràng và mở rộng đối tượng tác động: “Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo hộ về sức khỏe, danh dự, nhân phẩm”. Có thể thấy rằng pháp luật Việt Nam đã và đang tìm cách để có thể bảo vệ những quyền nhân thân của người một cách tốt nhất.
Như vậy, có thể khẳng định rằng tội hiếp dâm là loại tội phạm trực tiếp xâm phạm quyền tự do tình dục của con người, qua đó xâm phạm danh dự, nhân phẩm của con người. Đối tượng tác động của tội phạm hiếp dâm là những người đủ 16 tuổi trở lên, không phân biệt giới tính. Những người dưới 16 tuổi sẽ là đối tượng tác động của tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi (Điều 142 BLHS năm 2015)
Mặt khách quan của tội hiếp dâm
Theo quy định tại Điều 141 BLHS năm 2015 thì mặt khách quan của tội hiếp dâm bao gồm các dấu hiệu sau đây:
Thứ nhất, người phạm tội có 1 trong các hành vi khách quan sau đây: (i) Hành vi dùng vũ lực; (ii) Hành vi đe dọa dùng vũ lực; (iii) Lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân; (iv) Thủ đoạn khác.
Thứ hai, hành vi giao cấu hoặc hành vi quan hệ tình dục khác được thực hiện trái ý muốn của nạn nhân. Bản chất của tội hiếp dâm chính là hành vi giao cấu hoặc quan hệ tình dục với nạn nhân mà trái ý muốn của họ. Dấu hiệu hành vi khách quan của tội hiếp dâm chỉ đòi hỏi hành vi giao cấu hoặc hành vi quan hệ tình dục khác được thực hiện mà không đòi hỏi hành vi này phải kết thúc về mặt sinh lý. Vì vậy, trái ý muốn của nạn nhân nên người phạm tội phải thực hiện vi bằng một trong các thủ đoạn như: dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng trình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác. Để hiểu rõ bản chất của tội phạm này, cần làm rõ rừng hành vi cụ thể:
(1) Hành vi dùng vũ lực. Hành vi dùng vũ lực ở tội hiếp dâm thường được thể hiện như: vật ngã, giữ tay chân, bịt miệng, bóp cổ, đấm, đá, trói, xé quần, xé áo nạn nhân…. Người phạm tội dùng vũ lực nhằm làm mất khả năng chống cự của nạn nhân để thỏa mãn dục vọng của bản thân.
(2) Hành vi đe dọa dùng vũ lực. Đe dọa dùng vũ lực là dùng cử chỉ hoặc lời nói, động tác nhưng chưa tác động trực tiếp vào nạn nhân để nạn nhân hiểu rằng nếu không cho người phạm tội giao cấu thì có thể bị sử dụng vũ đó. Đe dọa dùng vũ lực là hành vi có tính nhất làm tê liệt ý chí của nạn nhân, buộc họ phải chịu sự giao cấu mà không dám kháng cự vì bị dọa giết, gây thương tích.
(3) Lợi dịch tình trạng không thể tự về được của nạn nhân. Đây là trường hợp người phạm tội lợi dụng nạn nhân đang lầm vào một trong những hoàn cảnh nhất định để giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác. Một số hoàn cảnh cụ thể như; Người bị hại không thể chống cự được (bị khuyết tật, bị trói…); Người bị hại bị hạn chế hoặc bị mất khả năng nhận thức, khả năng điều khiển hành vi….
(4) Hành vi dùng thủ đoạn khác. Thủ đoạn khác bao gồm các thủ đoạn như đầu độc nạn nhân uống thuốc ngủ, thuốc gây mệ, rượu, bia hoặc các chất kích thích mạnh khác làm nạn nhân lâm vào tình trạng mất khả năng nhận thức, khả năng điều khiển hành vi để giao cấu thực hiện hành vi phạm tội khác như: hứa hẹn điểm cao, cho đi học, chu cấp sinh hoạt… để giao cấu thực hiện hành vi.
(5) Người phạm tội thực hiện hành vi giao cấu hoặc bị thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với nạn nhân trái với ý muốn của họ.
Mặt chủ quan của tội hiếp dâm
Tội hiếp dâm luôn được thực hiện với lỗi có ý trực tiếp. Người phạm tội biết hành vi quan hệ tình dục của mình là trái với ý muốn của nạn nhân nhưng vẫn sử dụng vũ lực, đe doa sử dụng vực lực, lợi dụng trình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc những thủ đoạn khác để thực hiện hành vi phạm tội đó.
Trên đây là toàn bộ nội dung tư vấn của Luật Minh Vương gửi đến bạn. Hy vọng bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về Tội Hiếp dâm theo quy định của Bộ luật Hình sự. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi theo thông tin dưới đây:
Công ty Luật TNHH Minh Vương
Địa chỉ: Số 114 Láng Hạ, phường Láng Hạ, quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
Điện thoại: 0975.981.094
Email: hangluatminhvuong@gmail.com
